Tinh Thần Cursillo

Trần Xuân Thời

1. Triết lý hành đạo:

Con người thu nhận kiến thức qua hai chức năng : Trực giác (intuition) và suy luận (reason). Trực giác là nhận thức trực tiếp qua giác quan và suy luận là cách nhận thức bằng lý trí. Nhận thức bằng lý trí được phân ra hai phương cách: Nhận thức “Diễn dịch” (deduction) và nhận thức “Quy nạp” (induction).

Phong trào Cursillo áp dụng phương thức quy nạp. Nghĩa là chủ trương của Phong trào rút tỉa từ kinh nghiệm thực tế về các vấn đề xảy ra trong đời sống hằng ngày. Những người sáng lập đã quan sát đời sống đạo hằng ngày của tín hữu và nhận thấy tín hữu có khuynh hướng tục hóa và sống đạo một cách hình thức, xa lìa Thiên Chúa. Họ cố gắng tìm giải pháp cứu vãn tình trạng suy thoái và phục hồi đức tin và đã đựợc Chúa soi sáng, ban Đặc ân hay Đặc sủng, các vị sáng lập đã phát kiến ra một phương pháp hành đạo mới gọi phương pháp Cursillo.

Giáo hội công nhận phương pháp Phong trào Cursillo hiện đang áp dụng là phương pháp giúp tín hữu cải hoá nhanh nhất “Cursillo is the shortest and most direct route for conversion” (The Essential Principles), dựa trên sự áp dụng song hành những tín lý căn bản trong đời sống hằng ngày và học thuyết về Ơn phúc (doctrine of grace). Phương pháp phối hợp Tín lý và Ơn phúc nầy đã được áp dụng hữu hiệu trong Khóa Ba Ngày: Một cơ hội thao dượt, sống những gì căn bản để trở thành người Kitô hữu đích thực. Chúa Giêsu đã hy sinh 33 năm để thực hiện Ơn Cứu Độ. Ba ngày Tỉnh huấn giúp chúng ta sống lại diễn trình cứu độ trong ơn phúc. (The Three Day Exercise was to give the testimony of the Redemption and the good news of grace)

2. Quan niệm về vai trò người Tín Hữu

Từ nguyên thủy Giáo hội quan niệm Tín hữu là thành phần thứ ba sau giáo sĩ và tu sĩ. Nói khác đi, quyền hạn của tín hữu bắt nguồn từ quyền hạn của giáo sĩ và tu sĩ. Qua lịch sử của Giáo hội, giáo dân đóng vai trò thụ động (passive) trong mọi sinh hoạt.  Trước những biến chuyển mới, năm 1891 Đức Giáo Hoàng Lêo XIII đã ban hành Thông Điệp Tân Sự (Rerum Novarum). Thông điệp nầy được xem như nguồn gốc của Học Thuyết Xã Hội Công Giáo. Trần thế không phải là nơi tội lỗi cần xa lánh mà là địa bàn tác động của Ơn Cứu Độ. Vì thế Giáo hội phải nhập thế để thăng tiến các lãnh vực sinh hoạt như văn hoá, xã hội, kinh tế, chính trị…liên quan mật thiết đến đời sống của con người.

Sứ mệnh nầy quá rộng lớn đến nỗi hàng giáo sĩ và tu sĩ không thể không cần đến sự tích cực đóng góp của giáo dân, vì chính giáo dân đang có mặt trong mọi ngành sinh hoạt sinh hoạt của xã hội. ĐGH Lêo XIII đã khích lệ thành lâp các hiệp hội giáo dân do hàng giáo sĩ hướng dẫn để sinh hoạt trong các công tác thiện nguyện, xã hội, kinh tế, chính trị...

 Các ĐGH như Piô X và Piô XI ban hành các Tông thư về vấn đề tiến hành các ngành sinh hoạt nhân sinh Công giáo trong trần thế mệnh danh là “Catholic Action hay Công Giáo Tiến Hành”. Công giáo Tiến Hành được sinh hoạt qua nhiều hình thức khác nhau tại nhiều quốc gia. Ví dụ như tại Tây Ban Nha, nơi phát xuất PT Cursillo, Công giáo Tiến Hành chú trọng đến vấn đế Tu đức (Revival of Christian piety). Tuy nhiên, vai trò của người tín hữu vẫn là vai trò nối dài công tác của giới giáo sĩ. (as the extension of the priest). Nghĩa là công tác truyền giáo thuộc thẩm quyền chuyên biệt của hàng giáo sĩ, giáo dân chỉ đóng vai trò thừa lệnh và phụ giúp. Đến khoảng 1950, danh xưng Công Giáo Tiến Hành dần dần được thay thế bằng danh xưng “Tông Đồ Giáo Dân” (Lay Apostolate) nói lên tính thần Tín hữu Truyền Giáo.

Sau Công Đồng Vatican II, danh xưng Tông Đồ Giáo Dân (Lay apostolate) được chính thức xử dụng  thay cho danh xưng Công Giáo Tiến Hành qua các Thông điệp về Hiến Chế của Giaó hội “The Constitution of the Church/Lumen Gentium”(1964) và Sắc lệnh về Tông đồ Giáo dân “The Decree On The Lay Apostolate”(1965). Đến năm 1987, một Thông điệp quan trọng khác được ban hành: Thông điệp Christifideles Laici (Người Tín Hữu Giáo Dân).        

Ba văn kiện này, lần đầu tiên trong lich sử của Giáo hội, đã nâng cao vai trò của người tín hữu vào hàng những chiến sĩ tiên phong trong công tác truyền giáo. Thần lý (Theological reason) hổ trợ quan điểm nầy là: Qua Bí tích Rửa tội và Thêm sức, Chúa Giêsu đã ủy thác trực tiếp cho người tín hữu sứ mệnh Tông đồ. Đây là một trong những điểm chính yếu phân biệt giữa quan niệm của Phong trào Cursillo và các đoàn thể Công giáo Tiến Hành. (The Cursillo Movemnet saw the layman’s role differently. It saw the layman as receiving his mandate to be an apostle not from the bishop, but from Christ himself, through the sacraments of Baptism and Confirmation, in union with the Mystical Body).

Tuy có phân quyền, nhưng các tổ chức của Giáo hội kể cả PT Cursillo, không được sinh họat tách biệt khỏi Giáo quyền. ĐGH Piô X trong thông điệp “Il Fermo Proposito” gởi cho các tổ chức Công Giáo Tiến hành tại Ý Đại Lợi đã khuyến cáo các tổ chức của Giáo hội xuất phát từ ơn Thánh Chúa phải hoạt động trong kỷ cương của Giáo quyền. Chúa đã phó thác cho hàng Giáo phẩm đại diện Chúa ở trần gian cai quản Giáo hội. “Ai nghe anh em là nghe Thầy, ai khước từ anh em là khước từ Thầy; mà ai khước từ Thầy là khước từ đấng đã sai Thầy - He who hears you, hears me; and he who rejects you, rejects me; and he who rejects me, rejects him who sent me”. (Lk 10:16)

3. Tinh Thần Cursillo

Với quan niệm mới Chúa đã uỷ thác cho tín hữu sứ mệnh tông đồ trong vai trò tư tế, rao giảng và vương giả. Cursillista không còn là một tín hữu thụ động mà là những chiến sĩ Phúc Âm sẵn sàng “Tiến Lên - Ultreya” trong tinh thần Chúa  Kitô “Chiến thắng, hào hùng và vinh quang” (Christus Vinci, Christus regna, Christus imperat) để chinh phục và Phúc Âm  hóa môi trường.

Chính quan niệm chinh phục nầy, người Cursillista, lấy  Đức tin, Đức Cậy và Đức Mến làm nền tảng, kết hiệp với Chúa và hiên ngang sống đời sống trong ơn phúc “Living a life of grace”. Nhờ sức mạnh của Thánh Kinh và Ơn Phúc của Chuá ban để khuất phục môi trường. ”Ta bảo các con để các con được an tâm. Các con sẽ gặp khó khăn trong cuộc sống, nhưng hãy can đảm lên: Ta đã chinh phục thế giới. “I have told you all this so that you find peace in me. In the world you will have trouble, but be brave: I have conquered the world” (Jn.33). Đó là ý nghiã của câu “Chuá và tôi là đa số áp đảo - Christ and I are an overwhelming majority”.

  Thánh Phaolồ đã nói “Bây giờ chúng ta đã biết đối với những ai yêu mến Chúa, mọi việc đều xảy ra một cách viên mãn - Now we know that for those who love  God all things  work together unto good” (Rom.8:28). Vì thế, nói đến Cursillo là nói đến sự vui mừng, hoan lạc và chiến thắng. Mỗi Cursillista là một niềm vui cho Giáo xứ, Giáo hội, cho Phong trào và cho tha nhân.

4. Sống trong Ơn Phúc

Những ai sống với những tín lý căn bản “Mến Chúa và Yêu người” (Love for God and for one’s neighbour) tức là cố gắng sống đời sống Công giáo đích thực - “Vivencia”. Trong Ba Ngày Thao Dượt, chúng ta đã sống thực với lòng mình, với Chúa và với tha nhân. Kinh nghiệm sống đạo trong Khóa Ba Ngày đã tạo nên bản nhạc vàng ru trọn đời mình cho đa số Cursillista và những khoá sinh đã tốt nghiệp là những chứng nhân hùng hồn Khoá Ba Ngày quả tình có mãnh lực mang lại sự cải hoá tâm linh (Kerygmatic effect).

Chúng ta đã học hỏi phương cách mến Chúa qua ba tác động Sùng đạo, Học đạo và Hành đạo. Tuy ba mà một.

·        Sùng đạo: là quy hướng mọi hành vi vào công tác thờ phượng Chúa “Whatever you do, do for the glory of God”. 

·        Học đạo: là nghiền ngẫm Thánh Kinh và tự đào luyện cho đến khi Chúa sống trong tâm hồn ta. “Ignorance of Scripture is ignorance of Christ”(St. Jerome,400).

·        Hành đạo: là truyền bá ơn cứu độ của Chúa trong môi trường mình đang sống cho đến khi mọi cơ cấu xã hội đưọc sinh hoạt theo tinh thần Phúc Âm.

Thương người như thể thương thân. Thương người được thể hiện qua ba tác động: 

·      Thứ nhất là Bác ái (Charity) là tình yêu siêu nhiên, là những đóa hoa thiêng cho tha nhân (Palanca).

·      Thứ hai là cung cấp những an ủi về phương diện tâm lý, là nguồn vui, là tình bằng hữu thân tình;

·      và thứ ba là những hỗ trợ về phương diện vật chất.      

Hội nhóm, Ultreya là phương thức giúp Cursillìsta bền tâm vững chí và hổ trợ lẫn nhau trong công tác sùng đạo, học đạo và hành đạo. Gặp gở và chia sẻ kinh nghiệm sống đạo vì kinh nghiệm sống đạo luôn luôn hấp dẫn hơn phần lý thuyết trừu tượng (Living experience is always more attractive than abstract ideas.(Essential Principles). Thánh Kinh có ghi chép câu chuyện Andrew và John hỏi Chúa Giêsu ở đâu. Chúa bảo hãy theo ta thì sẽ biết. Họ đã theo Chúa về nhà và ở với Chúa suốt ngày ấy. Chỉ có gặp gở và sống với nhau thực sự mới tạo mối thông cảm. Sống những căn bản của người Công giáo là mặt đối mặt, chia sẻ những cảm nghĩ và kinh nghiệm sống đạo. Một người Công giáo cô lập là một người Công giáo tê liệt. Hội nhóm, Ultreya là cơ hội giao tiếp, chia sẻ, phát triển tình bằng hữu, học hỏi lẫn nhau “Học thầy không tày học bạn” là phương cách thiết yếu trong tiến trình sống đạo của ngườì Kitô hữu để cùng nhau tiến thoái trong công tác mở mang nước Chúa, thực thi chủ đích của Phong trào.

Phong trào nhấn mạnh đến vần đề nghiên cứu môi trường  đề hiểu rõ thành phần cấu tạo nên môi trường và thực hiện kế hoạch Phúc Âm hoá môi trường. Tại sao phải nghiên cứu môi trường. Kinh nghiệm thực tế cho thấy có sự suy thoái về lòng sùng đạo, nói khác đi là giáo hữu giữ đạo có tính cách hình thức, thiếu nhiệt tâm. Lý do là:

(1) luật lệ của Giáo hội có phần nặng nề và

(2) giáo dân thiếu kiến thức căn bản về giáo lý.

Phong trào cố gắng cải thiện lý do thứ hai bằng những khoá học ngắn (cursillo) về giáo lý căn bản có hiệu lực cải hoá tâm linh để giúp giáo dân sống một đời sống Kitô hữu đích thực. 

Phong trào tạo nên một cái nhìn mới về Thiên Chúa. Chúa thương yêu nhân loại, nhân loại là mục tiêu của chương trình cứu độ của Chúa. Thế trần không phải là nơi tội lỗi, xấu xa cần phải xa 1ánh. Truyền giáo là một sứ mệnh (mission) chứ không phải chỉ là một chương trình mục vụ (pastoral preoccupation) thường nhật.  Các bài chia sẻ (Rollo) nhằm mục tiêu tác đông sự cải hoá, chứ không chỉ nhằm mục tiêu dạy kinh nghĩa.

Giáo hội biểu tượng cho Nhiệm Thể Chúa Giêsu có sứ mệnh cứu rỗi nhân loại. Thánh Kinh ghi lại lời Thánh PhaoLồ: ”Thực vậy ví như thân thể người ta chỉ là một, nhưng lại có nhiều bộ phận, mà các bộ phận của thân thể tuy nhiều, nhưng vẫn là một thân thể, thì Đức Kitô cũng vậy. Thật thế tất cả chúng ta, dầu là Do thái hay Hy lạp, nô lệ hay tự do, chúng ta đều đã chịu phép rửa trong cùng một Thần Khí để trở nên một thân thể. Tất cả chúng ta đã được đầy tràn một Thần Khí duy nhất - ”Just as a human body, though it is made up of many parts, is a single unit because all these parts, through many, make up one body, so it is with Christ. In the one Spirit we were all baptized, Jews as well as Greeks  slaves as well as citizens, and one Spirit  was given to us to drink” (ICor.12: 12-13).

ĐGH Piô XII trong Tông huấn “Mystici Corporis Christi ” ghi nhận: ”Một khi đã hiểu Nhiệm Thể Chúa Giêsu, tâm hồn sẽ được nâng cao, với sự tác động của Thánh Linh, con người  sẽ khao khát tìm kiếm Thiên Chúa, sẽ làm việc bác ái và thăng tiến sự hiệp nhất trong Giáo hội, sẽ gây ảnh hưởng đến các giáo dân xa lìa Giáo hội, gia tăng sự thông hiệp với Thánh Tâm Chúa”. Phong trào thôi thúc người tín hữu trở nên hoàn mỹ như Cha trên trời thật hoàn mỹ. “Be perfect, as your heavenly Father is perfect” (Matt.5:48). Đúng với ý niệm ”Chúa chính là đời sống của tôi. Tôi có thể hoàn thành mọi việc trong Người, nhờ Người tăng phần sinh lực cho tôi” - “Christ is my life. I can do all things in him Who strengthens me” (Phil.1:21).

Những ai sống trong Ơn phúc sẽ thông hiểu được rằng khủng hoảng của thế giới xuất xứ từ sự vắng bóng Ơn phúc và sự thánh hóa mới là giải pháp chính cho nhân loại. (Only holiness will the problems of humanity find their solutions). Muốn canh tân xã hội, chúng ta phải bắt đầu từ sự canh tân con người. Con người sẽ sống theo chương trình cứu độ của Chúa và sống đời sống Ơn phúc trong Giáo hội. Trong tinh thần đó, người Cursillista phải luôn luôn tâm niệm: Theo đuổi lý tưởng sống trong Ơn phúc; trở thành tông đồ; và trưởng thành trong sự kết hiệp với Chúa Giêsu. Khi đó, tâm hồn của chúng ta sẽ trở thành đền thờ nơi Chúa ngự. Thánh Phao Lồ đã nhấn mạnh về điểm nầy: “Do you not know that your members  are temple of the Spirit  (1Cor.6:19)

Bí tích Rửa tội uỷ thác cho chúng ta nhiệm vụ chấp nhận thái độ cải hoá thường trực, sống trong cộng đồng, thi hành sứ vụ truyền giáo, và thay đổi cuộc sống ngày càng thêm tốt đẹp hơn. Trong lời nguyện sau lễ Rửa tội có câu: ”God of power and Father of our Lord Jesus Christ has freed you from your sin and brought you to new  life through water and the Holy Spirit. He now anoints you with the charism of salvation, so that, united with his people, you may remain as members of Christ who is “Priest, Prophet, and King” (Roman Ritual,160). Được rửa tội chẳng những được giải thoát khỏi tội lỗi mà còn được giải thoát khỏi những tục lụy xích xiềng trói buộc, ngăn cản chúng ta quy hướng mọi sinh hoạt về Chúa. “Everyone moved by the Spirit is a son of God”. Như vậy qua Bí tích Rửa tội và Thêm sức, chính Chúa đã uỷ thác sứ mệnh truyền giáo lên vai người tín hữu. “Through their baptism and confirmation all are commissioned to this apostolate by the Lord himself” (LG.33).

Qua Cựu Ước và Tân Ước, Chúa là Cha, là Thầy, cũng là bằng hữu thân tình của chúng ta “Nhiệm vụ chính của Phong trào là Phúc âm hóa và trung hòa môi trường theo tinh thần Phúc Âm - The aim of the entire Movement is to evangelize, to saturate environments with the Gospel.’’

 Muốn vậy, chúng ta phải

(1) nghiên cứu, tuyển chọn, tìm kiếm ứng viên có tiềm năng,

(2) tạo cơ hội cho ứng viên hoán cải, thao dượt qua Khóa Ba Ngày.

(3) Sau khi xuống núi, các cursillistas trở về môi trường gốc đề hoạt động và duy trì nhân lực qua các chương trình sinh hoạt của Phong trào.

Tóm lại, tinh thần Cursillo là tinh thần lạc quan, cố gắng, hy sinh, chiến thắng vì với Chúa, không có gì mà chúng ta không thực hiện được.                        

“With God all things are possible”. 

De Colores!